Hoewel ze veel geloofsovertuigingen deelden met de Grieken, hadden de Romeinen de taak om een groot rijk draaiende te houden. Hun maatschappij werd noodgedwongen veel ingewikkelder en er waren allerlei verschillende soorten gebouwen nodig, voor veel verschillende doeleinden en op allerlei plekken.
Behalve de toepassing van dezelfde volgorde van zuilen – Dorische, Ionische en Corinthische – verschilt de Romeinse architectuur flink van de Griekse. Aan het ontwerp van Griekse steden lag een symboliek potentieel ten grondslag; Romeinse steden werden gepland als een militair kampement. In de constructie en versieringen zijn nog grotere verschillen. De Romeinen introduceerden de boog en uiteindelijk ook de koepel, waardoor grotere formaten en grotere ruimten mogelijk werden. Hierdoor werd de deur geopend naar gebouwen met ingewikkelde combinaties van ruimten, zoals de baden van Caracalla en de villa van Hadrianus.
Het Romeinse rijk was veel groter en bestond veel langer dan de Griekse stadsstaten. Daardoor hadden de Romeinen veel meer soorten gebouwen nodig en moesten ze meer technische moeilijkheden overwinnen bij de bouw van wegen en voor het transport van water.
Er waren ook gebouwen nodig om bepaalde rituelen en gebeurtenissen te markeren, zoals de triomfboog voor de viering van de keizerlijke overwinning.
De Romeinse architectuur verloor de nauwe band tussen natuur, maatschappij en mythe die zoo sterk was geweest in het Helleens classicisme maar liet zien hoe het classicisme op een vrijere manier kon worden aangewend om zich aan te passen aan verschillende samenlevingen en voor diverse doeleinden.
Voorbeelden architectuur
